8/10/2019

• Vasili Sukhomlinski

Tại một bệnh viện nhỏ ở ngoại ô thành phố có hai người mẹ đang nằm chữa bệnh. Đó là người mẹ Tóc Vàng và người mẹ Tóc Đen. Họ đều có con trai, hai cậu bé được sinh ra cùng một ngày. Cả hai người mẹ đều cảm thấy hạnh phúc. Họ mơ ước về tương lai của con trai mình.

Tôi muốn con tôi sẽ trở thành một người xuất chúng – Người mẹ Tóc Vàng nói – là một nhạc sỹ hoặc một nhà văn nổi tiếng khắp thế giới. Hoặc sẽ là một nhà điêu khắc làm nên những tác phẩm nghệ thuật sống mãi cùng thế kỷ. Hoặc là một kỹ sư tạo nên một con tàu vũ trụ bay đến ngôi sao xa xôi… Tôi muốn sống vì điều đó.

Còn tôi thì muốn con trai tôi trở thành một người tốt – Người mẹ Tóc Đen nói – Để nó không bao giờ quên mẹ và ngôi nhà thân thuộc, biết yêu Tổ quốc và căm ghét kẻ thù.

Hai người cha hàng ngày đều đến thăm hai người mẹ trẻ. Họ nhìn hồi lâu vào khuôn mặt bé nhỏ của con trai mình, trong mắt họ ánh lên niềm hạnh phúc, sự ngạc nhiên, trìu mến. Sau đó hai người ngồi bên giường vợ mình một lúc lâu và nói thì thầm điều gì đó với họ. Bên chiếc nôi của đứa con mới sinh họ đã mơ ước về tương lai, tất nhiên là về một tương lai hạnh phúc. Một tuần lễ sau, hai người chồng hạnh phúc, bây giờ là những người cha, đưa vợ con mình về nhà.

*

30 năm đã trôi qua. Hai người phụ nữ Tóc Vàng và Tóc Đen lại đến bệnh viện nhỏ năm xưa ở ngoại ô thành phố. Trên mái tóc của họ đã có lốm đốm những sợi bạc, khuôn mặt họ cũng hằn những vết nhăn nhưng hai người phụ nữ trông vẫn đẹp như 30 năm về trước. Họ nhận ra nhau. Cả hai đều được xếp nằm điều trị ở cùng một phòng, nơi mà 30 năm trước họ đã sinh ra những đứa con trai. Họ kể chuyện về cuộc đời mình. Cả hai đều có nhiều niềm vui và cả những nỗi đau khổ lớn lao. Hai người chồng của họ đã hy sinh ngoài mặt trận để bảo vệ Tổ quốc. Nhưng vì một lý do nào đó mà khi kể về cuộc đời của mình họ lại im lặng không nhắc đến những đứa con trai…

Cuối cùng thì người mẹ Tóc Đen đã hỏi:

- Con trai chị trở thành người thế nào?

- Là một nhạc sỹ xuất chúng – Người mẹ Tóc Vàng tự hào trả lời – Bây giờ nó điều khiển một dàn nhạc và biểu diễn tại nhà hát lớn nhất của thành phố chúng tôi. Nó đã rất thành công. Không lẽ chị không biết con trai tôi sao? – Và người mẹ Tóc Vàng nói tên của người nhạc sỹ.

Phải, tất nhiên là người mẹ Tóc Đen biết rõ cái tên đó và nó cũng được nhiều người biết đến. Mới đây bà đã đọc về thành công tuyệt vời của người nhạc sỹ này ở nước ngoài.

- Thế con trai chị là người thế nào? – Người mẹ Tóc Vàng hỏi.

- Nó là người thợ làm bánh mỳ. Vâng, để tôi nói rõ hơn với chị, nó là thợ cơ khí tại nông trang tập thể, rồi sau đó là thợ lái máy gặt đập liên hợp làm việc tại một trang trại chăn nuôi. Ngay từ đầu mùa xuân cho đến cuối thu khi mà tuyết phủ trên mặt đất thì con trai tôi cày xới đất, gieo hạt, thu hoạch và lại cày, gieo hạt một lần nữa rồi lại gặt hái… Chúng tôi sống ở làng quê cách nơi đây 100 cây số. Con trai tôi có hai đứa con, một bé trai 3 tuổi và một bé gái mới sinh gần đây…

- Dẫu sao thì hạnh phúc đã bỏ rơi chị – Người mẹ Tóc Vàng nói – Con trai chị trở thành một người đơn giản chẳng được ai biết đến.

Người mẹ Tóc Đen không nói gì.

Mấy ngày sau, con trai người mẹ Tóc Đen từ làng quê đến thăm mẹ. Anh mặc chiếc áo choàng trắng, ngồi trên chiếc ghế băng trắng, nói thì thầm điều gì đó với mẹ suốt một lúc lâu. Trong đôi mắt của người mẹ Tóc Đen ánh lên niềm vui. Có lẽ, trong những khoảnh khắc đó bà đã quên đi mọi thứ trên thế gian. Bà nắm lấy bàn tay mạnh mẽ rám nắng của con trai trong tay mình và mỉm cười. Khi chia tay mẹ, người con trai, như thể có lỗi, lấy từ trong chiếc túi xách ra những chùm nho, mật ong, bơ đặt lên chiếc bàn nhỏ. “Mẹ hãy khỏe lại nhé” – Anh nói khi tạm biệt và hôn mẹ.

Còn người mẹ Tóc Vàng thì chẳng có ai đến thăm cả. Vào buổi tối sự tĩnh lặng bao trùm căn phòng và người mẹ Tóc Đen lên giường nằm, lặng lẽ mỉm cười với những ý nghĩ của mình, người mẹ Tóc Vàng nói:

- Con trai tôi hiện đang có buổi hòa nhạc… Nếu không phải biểu diễn thì chắc chắn là nó đã đến rồi…

Mấy ngày sau nữa, trước khi trời tối cậu con trai là thợ làm bánh mỳ từ làng quê xa xôi lại đến thăm người mẹ Tóc Đen. Anh vẫn ngồi một lúc lâu trên chiếc ghế băng màu trắng và người mẹ Tóc Vàng nghe thấy họ nói rằng hiện giờ đang là thời vụ, người ta làm việc cả ngày lẫn đêm… Khi chia tay mẹ, người con trai đặt lên chiếc bàn nhỏ chiếc lược hình tổ ong, món thịt hầm và những trái táo. Khuôn mặt của người mẹ Tóc Đen sáng lên vì hạnh phúc và những nếp nhăn dãn ra.

Chẳng có ai đến thăm người mẹ Tóc Vàng cả.

Buổi tối, hai người phụ nữ nằm im lặng. Người mẹ Tóc Đen mỉm cười, còn người mẹ Tóc Vàng thì thở dài khe khẽ vì sợ rằng người bên cạnh nghe thấy tiếng thở dài của mình.

Lại mấy ngày sau nữa, trước khi trời tối người con trai lại đến thăm người mẹ Tóc Đen. Đi cùng với anh là đứa con trai 3 tuổi mắt đen. Anh con trai và đứa cháu nội của người mẹ Tóc Đen ngồi bên giường của bà, trong đôi mắt bà ánh lên niềm hạnh phúc, bà như trẻ hẳn ra. Người mẹ Tóc Vàng với nỗi đau trong tim nghe thấy đứa cháu kể chuyện cho bà nội rằng hôm qua nó cùng với cha mình ngồi trên “chiếc cầu gặt đập” của máy liên hợp chạy suốt nửa ngày.

- Cháu cũng sẽ trở thành công nhân lái máy kéo!

Cậu bé nói và bà nội hôn bé…

Hai người mẹ nằm viện một tháng. Vài ngày con trai của người mẹ Tóc Đen – người nông dân từ làng quê xa xôi đều đến thăm mẹ, mang theo nụ cười của đứa con hiếu thảo và dường như người mẹ đã bình phục vì điều này. Người mẹ Tóc Vàng vẫn chẳng có ai đến thăm cả.

Một tháng sau, người mẹ Tóc Đen đã bình phục và bà được nhận giấy xuất viện. Còn người mẹ Tóc Vàng thì bác sỹ bảo bà vẫn cần phải nằm viện.

Con trai của người mẹ Tóc Đen đã đến đón mẹ. Anh mang đến vài bó hoa hồng nhung. Anh tặng hoa cho các bác sỹ và các cô y tá. Tất cả mọi người trong bệnh viện đều mỉm cười.

Vasili Sukhomlinski (Nga)
Bích Nguyễn (dịch)

Nguồn: Tuần báo Văn nghệ TP Hồ Chí Minh

http://tuanbaovannghetphcm.vn/hai-nguoi-me-so-560/

24/9/2019

• Yiyun Li

Tiểu luận của nhà văn Mĩ gốc  Hoa Yiyun Li

Một câu chuyện được tạo nên bởi những tình huống. Vậy thế nào là một tình huống?

Cách hình dung đơn giản nhất là nghĩ về nó như một khoảnh khắc đặc biệt trong cuộc sống, và nếu như ở đó có sự mâu thuẫn thì tôi sẽ gọi nó là một tình huống. Ví dụ người chồng và người vợ cãi nhau ở nhà hàng. Đó không phải là một câu chuyện. Đó là một tình huống. Giả sử họ cãi nhau về việc nuôi dạy con. Ở đây nảy sinh mâu thuẫn. Ở đây bạn nhận ra có những sự tương tác và hành động. Bạn có thể hình dung người chồng sẽ rất cáu kỉnh đặt tờ hóa đơn xuống bàn hoặc người vợ đang khoanh tay rất lãnh đạm. Bạn thấy đó, có những cách khác nhau để biểu thị hành động, sự tương tác.

Hoặc một tình huống khác, một ai đó đi trên đường và đụng trúng một người nào đó rồi làm đổ hết tách cà phê lên người này. Đó là một tình huống - một cơ hội, một cuộc gặp gỡ. Và ở đó có một mâu thuẫn nhỏ có thể thành lớn chuyện do tách cà phê gây ra và nó cũng dẫn đến kết quả là có sự tương tác. Họ phải nói chuyện với nhau và một lần nữa tình huống giúp cho bạn có thể phát triển nhân vật. Có những tình huống hẳn là chuyện diễn ra thường ngày và cũng có một vài tình huống thực sự kì lạ nhưng bí ẩn. Chẳng hạn, một người bạn kể với tôi em trai cô đã từng thích đến nhà xác để xin được nhìn xác chết. Bạn nghĩ mà xem đó có thể là người thanh niên chúng ta gặp ở một buổi party hay tiệc khiêu vũ đang uống rượu hay trò chuyện với bạn bè. Nhưng một tình huống cụ thể nảy sinh khi anh đến nhà xác và nói rằng muốn nhìn một xác chết; tuy nhiên, nhân viên ở đó hỏi rằng: “Anh muốn nhìn xác chết nào?” Và anh trả lời là cái gì cũng được tất. Nhưng nhân viên lại nói: “Không, anh không thể nhìn gì cũng được. Anh phải chọn ai đó cụ thể chứ.” Đây là một tình huống rất cá biệt. Nhưng tôi hứng thú với tình huống này bởi vì nó tiết lộ nhiều thứ về người thanh niên. Những thứ mà trong tình huống thường ngày không cho thấy được góc khuất đó của anh. Vì vậy, sẽ rất thú vị khi ta nghĩ đến những tình huống không phải là tình huống thường ngày nhưng mới mẻ, đưa cho ta một góc nhìn mới để hiểu hơn về nhân vật.

Khi bạn hình dung về một tình huống, hãy tránh nghĩ về những khoảnh khắc kịch tính hoặc những kịch tính thuần túy vật chất nếu bạn viết về một vụ đụng xe. Rất khó để viết về tai nạn va chạm xe hơi. Bởi vì đó chỉ là một sự kiện kịch tính và hầu như mọi người đều phản ứng trước sự căng thẳng tột cùng theo lối giống nhau nên rất khó để nhìn ra họ như những cá thể riêng biệt, và cũng khó cho họ bộc lộ những cảm xúc riêng tư trong khoảnh khắc kịch tính, trừ phi bạn có thể tìm ra một cách cụ thể nào đó để viết về những căng thẳng đỉnh cao mà tránh được những khoảnh khắc như thế. Chúng ta sẽ chuyển từ tình huống sang câu chuyện.

Tôi muốn bạn thử hình dung ít nhất hai nhân vật phụ và giới thiệu họ trong câu chuyện, trong những tình huống khác nhau để nhân vật chính của bạn có cơ hội tương tác với nhiều nhân vật. Và điều quan trọng lúc này là hình dung ra nhân vật của bạn, tình huống của bạn không bị bó buộc trong một điểm thời gian hoặc một tình huống cố định được sắp đặt. Bây giờ, bạn có thể để mọi thứ tự diễn ra và khám phá toàn bộ đời sống nhân vật. Nó giống như cuộc di cư của nhân vật từ nơi này đến nơi khác. Vậy nên đừng nghĩ rằng bạn chỉ viết về một lát đời nhỏ của nhân vật khi ngồi ở bàn ăn. Không, bây giờ bạn có thể di chuyển ngược xuôi trong dòng thời gian.

Quay trở lại những nhân vật phụ hỗ trợ cho nhân vật chính của tôi. Bây giờ chúng ta có tình huống hồi hương. Và bạn hãy hình dung một mối quan hệ giữa cha và con gái. Ở đây tôi muốn có một nhân vật thứ ba là người bạn thời thơ ấu với vai trò của nhân vật phụ. Người bạn này đã có gia đình, có con. Và người bạn ấy dĩ nhiên là háo hức muốn gặp lại người phụ nữ hồi hương nhưng người phụ nữ lại không sẵn lòng gặp bạn cũ vì những lí do nào đó chỉ mình cô biết nhưng câu chuyện sẽ dần tiết lộ. Tuy nhiên, dù cuối cùng họ có gặp nhau hay không thì vẫn có mâu thuẫn giữa họ. Và vì thế, chúng ta nảy sinh nhận thức về người bạn hiện tại đã viết thông tin của người phụ nữ trên một trang web hẹn hò. Vậy là bây giờ chúng ta lại có ba nhân vật: người phụ nữ, người bạn hiện tại, người bạn ấu thơ. Nhắc đến người bạn hiện tại nghĩa là nhắc đến cuộc sống đương thời của cô, người cô muốn đồng hành trong lúc này. Còn nhắc đến người bạn ấu thơ nghĩa là nhắc đến lịch sử của cô, lịch sử gia đình, lịch sử cá thể, và đó là người cô không muốn ở cạnh lúc này nhưng cô không thể tránh khỏi việc gặp người đó. Như vậy là có những mâu thuẫn giữa nhân vật chính của tôi với hai nhân vật khác. Bằng cách này, chúng ta có được bức tranh sinh động về người phụ nữ ấy, cô muốn điều gì, không muốn điều gì và điều gì khiến cô đau đớn, điều gì cuốn hút cô. Tình huống của tôi ở đây là sau khi người mẹ qua đời, người phụ nữ trẻ phải trở về quê và hồi hương luôn là khoảng thời gian thú vị bởi vì khi một người ly hương họ thay đổi và sự thay đổi diễn ra từ từ; nhưng hồi hương là khoảng thời gian thể hiện những thay đổi đó dồn dập. Vậy nên trong tình huống của tôi, có một người phụ nữ trẻ hồi hương và cô kinh hãi trước cuộc sống đã đi vào quỹ đạo của cha cô mà ông lại nói về nó như thể đây là số trời đã an bài. Đây vẫn chưa là một câu chuyện. Đó chỉ là khoảnh khắc tương tác giữa họ. Nhưng trong tình huống này, chúng ta biết thêm về người cha, người con gái, và cả người mẹ nữa. Bởi vì mặc dù người mẹ đã qua đời, bà vẫn ở đó như một nhân vật. Bà cũng tồn tại trong tâm trí cả hai nhân vật, và họ phải nói về người mẹ như một cách để tránh đối mặt nhau. Và trong cách sắp xếp này, một lần nữa tôi lại có ba nhân vật thay vì hai. Do đó, tôi có thể viết về mối quan hệ giữa cha và con gái, mối quan hệ giữa cha và mẹ, mối quan hệ giữa mẹ và con gái. Đó cũng là một tình huống.

Kodaki dịch

Nguồn: Văn nghệ quân đội

http://vannghequandoi.com.vn/van-hoc-nuoc-ngoai/lam-sao-de-chuyen-mot-tinh-huong-thanh-mot-cau-chuyen_9641.html

5/9/2019

• W.S. PEIRIS

LTS: W.S.Peiris sinh 1932; hiện ở tại Kiribathgoda, Sri Lanka. Ông đạt giải nhì truyện ngắn tiếng Anh trong cuộc thi Văn học quốc gia Tích Lan năm 2008.

Con chim đang ngồi ấp trứng trong tổ bị quấy rầy khi nhìn thấy cậu bé gần như lén lút tiến lại. Nó nhận ra cậu bé thường xuyên đi ngang qua tổ. Con chim biết cậu bé đã ghé thăm hầu hết các tổ chim trong vùng đầm lầy này. Cậu bé vô hại, nhưng nó cảm thấy lo lắng khi cậu bé lại gần hơn.

Sunil bò về phía tổ, thích thú nhìn những quả trứng và những con chim nhỏ bé yếu ớt sẽ được nở ra. Cậu bé mang theo súng cao su để hạ một quả điều lộn hột, một trái xoài hay một chùm chôm chôm, đôi khi bắn lung tung vào không khí, không bao giờ cậu bắn vào các con vật. Khi cậu bé đến gần tổ, con chim không chịu được đã lao ra như một mũi tên. Cậu bé nhìn qua lá, thất vọng vì trứng chưa nở. Cậu mong muốn được xem nhưng con chim nhỏ lớn lên mỗi ngày. Cậu hy vọng vào tổ chim kế tiếp.

Đầm lầy gần bờ sông, phía sau trải dài những căn nhà tạm bợ, là nơi trú ẩn không cần đăng ký cho chim, đặc biệt đối với các loài chim di trú và cả cho Sunil, một cư dân khu ổ chuột. Cậu bé đặt cho vùng này cái tên Birdy Land, nhại kiểu Disney Land.

Khi cậu bé rút khỏi bụi cây, con chim đang đậu trên một cành xoài, nó kêu lên một tiếng nhỏ cảnh báo và bay lại tổ.

Đi dọc theo con đường quen thuộc đến tổ tiếp theo, Sunil nghĩ về lớp học của mình ngày hôm nay. Giáo viên đã viết chủ đề cho một bài luận trên bảng đen và nói:

Các em nghe này, hãy viết một bài luận hay về chủ đề này và nộp lại vào ngày mai. Sunil hãy đọc chủ đề của bài luận.

Sunil ngay lập tức đứng lên và đọc: Một công dân mẫu mực.

Tuy nhiên, cậu bé chưa suy nghĩ nghiêm túc về bài luận. Trước hết, cậu nghĩ đến một số chất liệu để soạn bài luận vào tối nay.

Thực tế ai là công dân mẫu mực? Cậu tự hỏi khi đi đến tổ chim tiếp theo.

Về phía xa, động cơ từ một nhà máy gây ra một tiếng ồn khủng khiếp. Một dòng chất lỏng ô nhiễm chứa chất thơm công nghiệp sủi bọt từ một lỗ cống đổ vào vùng nước chảy lờ đờ. Mùi hôi thối của các sinh vật thối rữa đang lan rộng khắp khu vực. Một con chim bói cá đậu bất động trên cành cây nhìn xuống sông. Vài con cá trôi nổi cạnh các bọc xốp, chai nhựa, bao bì, và các chất thải khác. Con bói cá biết rằng chúng là những xác cá chết vì ngộ độc. Thất vọng, con chim bói cá bay thẳng tới một số cây khác phía dưới dòng sông.

Sunil nghe tiếng xe hơi từ phía bên kia của đầm lầy. Tiếng xe không phải từ bãi rác của thành phố mà từ con đường chính. Cậu bé biết chiếc xe đời mới hiệu Datsun hay Toyota, chứ không phải loại xe cũ. Giác quan tỉnh táo, Sunil thấy có gì đấy bất thường. Chiếc xe hơi đen hướng đến một chỗ kín đáo. Cậu bé thấy chiếc xe dừng lại. Một vài phút trôi qua, không ai bước ra khỏi xe. Rõ ràng, người trong xe có gì đấy khuất tất.

Sunil tiến lại gần hơn, cậu thấy một người đàn ông lịch sự ngồi trên ghế lái, mặc áo khoác đen không cài cúc, bên trong mặc một chiếc áo sơ mi trắng, cà vạt màu đen thắt lỏng. Sunil tiến gần hơn để nhìn cho kĩ ông ta.

Cậu bé thấy người đàn ông có một cái nhìn cứng rắn, xảo quyệt. Sunil có cảm giác mạnh mẽ đã biết ông ta trước đây. Cậu bé nhìn thấy vết thương ở cánh tay trái của người đàn ông. Một chiếc khăn tay buộc vào vết thương, chiếc khăn đẫm máu.

Người đàn ông rút ra một nắm giấy bạc từ túi áo. Ông ta ném mớ tiền lên ghế kế bên và rút ra từ túi kia một khẩu súng lục. Sunil biết đó là một vũ khí thực sự. Khi ông ta lấy một chai rượu, cậu bé biết mình đang chứng kiến điều gì đó nghiêm túc. Sau khi uống mấy ngụm, người đàn ông lấy ra một quyển sổ và bắt đầu viết. Sunil nghĩ đến cái súng cao su. Nó ở đó, trong túi hông của cậu và Sunil cảm thấy an toàn.

Cậu muốn hiểu rõ những gì mình đang chứng kiến. Một người đàn ông bị thương, trong tâm trạng tuyệt vọng đang uống rượu; một bó tiền bị quăng đi; một khẩu súng lục; rượu ngoại. Sunil biết đó là bạo lực, tham nhũng và thế giới ngầm. Tất cả chúng không có gì tốt đẹp, mà phá hủy hòa bình, thiên nhiên, vẻ đẹp và sự sống của Birdy Land.

Người đàn ông ngừng viết, cầm khẩu súng, nhìn một lúc lâu và tiếp tục viết. Có thể là gì? Sunil tự hỏi. Trong một chớp mắt, cậu biết chắc là một vụ tự tử. Nếu vậy, trách nhiệm đạo đức của một công dân mẫu mực là phải ngăn chặn nó. Nhưng cậu có thể làm được gì cơ chứ? Người đàn ông dường như bị thương và say rượu. Một lần nữa, Sunil nhớ lại lớp học của mình.

Giáo viên đã hỏi cậu một câu hỏi khác.

Này Sunil, cho cả lớp biết, em có phải là một công dân mẫu mực không?

Mỉm cười với bạn bè xung quanh, cậu trả lời: Thưa thầy, em là một công dân rất mẫu mực.

Sunil theo dõi người đàn ông trong xe, ông ta tu một hơi rượu dài, ngừng viết, lấy tay vớ súng. Đó là thời điểm quyết định của Sunil. Đây là thách thức để trở thành một công dân mẫu mực. Cậu thích tưởng tượng niềm vui của sự thành công và tin tưởng vào vũ khí đơn giản của mình, chiếc súng cao su.

Cậu phải ngăn chặn vụ tự sát.

Người đàn ông nhìn khẩu súng lục một cách âu yếm, rồi từ từ chĩa lên thái dương. Thời khắc quan trọng đã đến, Sunil nắm lấy khẩu súng cao su. Cậu rút súng và nhặt một viên sỏi, một loại đạn phù hợp với sứ mệnh của cậu. Giống người bắn cung, Sunil kéo dây, buông tay để đạn bay về phía mục tiêu. Viên sỏi trúng vào thân súng làm nó bay khỏi tay người đàn ông. Viên đạn lạc đường, làm vỡ kính xe. Người đàn ông nhìn quanh để tìm hiểu những gì đã xảy ra. Tự kết liễu không thành, người đàn ông nhặt viên đạn và khẩu súng, ông bước ra khỏi xe và nhìn quanh để tìm ra thủ phạm.

Ai vậy?

Sunil nấp đằng sau một bụi cây, im lặng như một tảng đá, sợ rằng người đàn ông sẽ bắn vào bạt rừng xung quanh. Tuy nhiên, cậu cảm thấy vui sướng như đang tham gia vào một cảnh quay ly kỳ trong một bộ phim đường rừng. Khi người đàn ông hiểu ý định của người đã ngăn chặn vụ tự tử của mình, cơn giận của ông ta đã giảm xuống. Ông trở lại xe và ngồi ở ghế lái, đặt súng xa khỏi tầm với, để cửa xe mở ra. Sunil hiểu rằng hai người ngang sức và cậu chấp nhận lời mời. Với súng cao su trong tay, cậu bước ra khỏi nơi ẩn náu của mình và đi lên phía chiếc xe hơi. Người đàn ông ngồi trên ghế chú tâm vào cậu bé đang đến gần và mỉm cười.

‘’Cậu đang làm gì ở đây?” Giọng ông ta thật thô lỗ.

“Ngắm chim, thưa ông.”

“Vậy tại sao cậu lại can thiệp vào công việc của tôi? Cậu có biết tôi là ai không?”

“Không, thưa ngài.”

“À, cậu nghĩ tôi là ai?”

Sunil đã suy nghĩ một lúc. “Thưa ông, ông trông giống như một ai đó từ toà án.”

“Ồ.” Người đàn ông dừng lại “Và làm thế nào mà cậu biết điều đó?”

“Đó là một quý ông như ông, người đã yêu cầu quan tòa đưa bố tôi vào tù.”

“Cậu đúng. Tôi là Jayaweera, luật sư nổi tiếng của thế giới ngầm, băng nhóm. Tôi xuất hiện trong các tòa án để giúp cho đám thế giới ngầm được tự do. Nhiều năm tôi làm việc cho họ. Tôi biết tất cả những bí mật của họ, bây giờ họ muốn giết tôi.”

Luật sư Jayaweera chỉ vào vết thương.

“Xem này, lần đầu tiên họ bỏ lỡ. Lần tiếp theo họ sẽ không, tốt nhất tự mình làm lấy.”

“Thế thì thưa ngài, tại sao lại hủy diệt một cuộc đời có giá trị như vậy?”

“Cậu bé, đó là quy luật của cuộc sống. Không có chỗ quay lại. Được sinh ra, sống cuộc đời mình và chết. Sẽ chết giống như đã từng sống. Chọn con đường đúng, nó sẽ ổn thôi. Đi, biến đi.”

Sunil vẫn đứng đó vì những nguyên tắc của cậu.

“Thưa ngài, không đúng. Là một công dân mẫu mực, tôi không thể để ông như thế này.”

“Quyết định là của cậu, cậu bé của tôi. Cậu chọn những giới hạn của mình, và nếu cậu dính vào nó thì phải chịu hậu quả. Đừng bắt tôi chịu trách nhiệm về cuộc sống hoặc cái chết của cậu. Thế giới ngầm đang cố gắng giết tôi như cậu thấy. Lần đầu tiên thất bại nhưng chung cuộc họ luôn thành công. Không ai có thể thay đổi quyết định của tôi. Còn cậu tự quyết định.”

Sau đó, luật sư vỗ nhẹ vào đầu Sunil và vớ lấy chai rượu uống tiếp. Sunil nhận ra những giới hạn của mình và đưa ra quyết định. Nhìn người đàn ông lần cuối cùng, cậu vòng ra xa và chui vào bụi cây.

Một chiếc xe máy chở hai người đàn ông đi dọc con đường đất đi vào rừng. Họ giấu chiếc xe trong bụi cây và rút súng ra khỏi áo khoác đen của họ. Họ biến mất trong rừng rậm. Nhanh chóng, họ theo dõi chiếc xe của Jayaweera. Sunil núp phía sau một cái cây, thấy họ tách ra để tiếp cận Jayaweera từ hai hướng và di chuyển từ cây này sang cây khác như ma. Ở tầm bắn, một người đã thực hiện cuộc gọi trên điện thoại di động cho người được gọi là “Ông chủ” trong khi vẫn giữ con mồi trong tầm bắn. Đó là một cảnh trực tiếp từ một bộ phim về tội phạm. Nhưng lần này, Sunil không phải là một diễn viên, mà là một khán giả đơn độc. Người săn mồi đến gần con mồi. Chộp lấy vũ khí, anh ta nhắm bắn bằng cả hai tay. Sunil che miệng lại để chặn tiếng kêu. Chiếc súng khạc lửa và cơ thể của Jayaweera rơi ra khỏi xe. Sunil đứng lên như hóa đá, tay nắm súng cao su thật chặt. Những kẻ giết người trườn vào rừng.

Dần dần, Sunil đã bắt đầu khai sáng, rằng có những ưu tiên khác nhau và tiêu chí khác nhau về cách cư xử và giá trị của cuộc sống; khác với những gì cậu đã hiểu biết và học hỏi. Và chỉ riêng bạn, bạn phải quyết định khi nào, ở đâu và làm thế nào để áp dụng chúng.

Ngày mai các báo sẽ đăng về cái chết một luật sư nổi tiếng Jayaweera. Tuy nhiên, ông đã ngăn chặn không cho thêm một xác chết của một cậu bé 12 tuổi nằm cùng với ông. Một người đàn ông ghét cuộc sống của mình đã có một chút tình yêu cho một cậu bé ở khu ổ chuột. Chỉ Sunil và cư dân của Birdy Land mới biết điều đó. Những con chim có thể quyết định người công dân mẫu mực là người chết hay người sống còn. Nhưng có thể, con chim có những quy tắc đạo đức riêng và những ưu tiên riêng trong cuộc sống.

Những con chim đã bay đi vì những tiếng súng nổ đã quay lại trên cây tìm tổ. Để hoàn thành nhiệm vụ của Sunil như là một công dân mẫu mực, cậu đếm xu trong túi, đủ tiền gọi điện thoại. Sunil cảm thấy hạnh phúc về bài luận cậu sẽ viết tối nay dưới ánh sáng của đèn dầu. Nhét kĩ mấy đồng tiền, cậu nghĩ đến con đường ngắn nhất tới điện thoại công cộng trên lộ chính. Một ngày nào đó cha cậu trở về nhà, Sunil sẽ hỏi cha tên của luật sư, người đã cho cha cậu vào tù.

Những người ở khu ổ chuột nghèo khổ tan ca đang đi về nhà. Nhà máy bên sông đã kết thúc một ngày gây ô nhiễm. Chim mẹ sẽ ấp trứng cả đêm. Nó cảm thấy hạnh phúc vì hy vọng cậu bé với khuôn mặt dễ thương và bước chân lặng lẽ sẽ trở lại vào ngày mai, bởi vì nó cảm thấy sự kiện tuyệt vời nhất trên toàn thế gian đã xảy ra dưới bộ lông ấm áp của mình. Nó biết cậu ta muốn chứng kiến sự ra đời của cuộc sống nữa.

Vũ Văn Song Toàn dịch