Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Quảng Trị 19/03/2024 Danh sách tạp chí Hotline: 02333 852 458 Đặt báo Giới thiệu tạp chí

Tìm kiếm trên website chúng tôi

X

Văn học nghệ thuật Quảng Trị góp phần làm nên diện mạo một vùng đất

Cách đây tròn 70 năm, dưới ánh sáng của “Đề cương văn hóa Việt Nam”, một sự kiện trọng đại đã diễn ra trong nền văn nghệ kháng chiến, cứu quốc: Hội nghị Văn nghệ toàn quốc lần thứ nhất được tổ chức từ ngày 23 đến 25/7/1948 tại làng Dộc Phát, xã Yên Kỳ, huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ đã quyết định thành lập Hội Văn nghệ Việt Nam (tiền thân của Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam ngày nay).

Trải qua 70 năm sống và sáng tạo trong lòng cuộc chiến đấu hào hùng của nhân dân, các thế hệ văn nghệ sĩ nước ta đã xây dựng thành công nền văn nghệ cách mạng yêu nước, dân tộc, nhân văn, khoa học và hiện đại, góp phần to lớn vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đó là nền văn nghệ kết hợp nhuần nhụy lý tưởng xã hội và lý tưởng thẩm mỹ trong khát vọng sáng tạo vì Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Đó là nền văn nghệ kết hợp hài hòa giữa kế thừa và phát triển, truyền thống và hiện đại, vừa phấn đấu đưa các loại hình truyền thống của dân tộc lên một tầm cao mới, vừa xây dựng những chuyên ngành nghệ thuật mới đáp ứng yêu cầu hội nhập với thế giới… Đó là một nền văn nghệ luôn coi cuộc sống vĩ đại của nhân dân là đối tượng sáng tạo, nhằm giải quyết những vấn đề bức thiết và lâu dài là xây dựng nhân cách con người Việt Nam trong các mối quan hệ riêng và chung, cá nhân và cộng đồng, gia đình và Tổ quốc, dân tộc và thời đại. Đó là nền văn nghệ thống nhất trong đa dạng kết hợp hài hòa bản sắc văn hóa của các dân tộc anh em. Đó là nền văn nghệ kết tinh tài năng và tâm huyết của các thế hệ văn nghệ sĩ góp phần quan trọng hình thành hệ giá trị của nền văn hóa Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh. Đã có biết bao nhiêu tên tuổi sáng giá tô đậm thêm tên núi, tên sông của Tổ quốc. Đã có biết bao tác phẩm trở thành niềm tự hào vinh quang về những năm tháng không thể nào quên.

Năm tháng trôi qua, nhưng những gì mà các thế hệ văn nghệ sĩ để lại qua 70 năm là kho báu tinh thần vô giá làm nên sức mạnh của quá khứ tiếp sức cho mỗi bước đi của đất nước và con người hôm nay và mai sau. Trong dòng hồi ức về những năm tháng tự hào thắm tình đồng chí, đồng nghiệp, tất cả không ai bị lãng quên, không có gì bị quên lãng. Ghi nhận những đóng góp to lớn của văn nghệ sĩ, Đảng và Nhà nước ta đã trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân, Nghệ sĩ ưu tú cho hơn 2.000 văn nghệ sĩ tiêu biểu; hơn 600 văn nghệ sĩ được nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật. Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam được Đảng, Nhà nước trao tặng Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc lập hạng Nhất.

*

Đồng hành trên dặm dài lịch sử văn học nghệ thuật của cả nước, văn học nghệ thuật Quảng Trị đã đánh dấu những mốc son chói sáng góp phần làm nên diện mạo một vùng đất trải qua chiến tranh khốc liệt nhưng rất đỗi tự hào. Chặng đường 70 năm, với các tên gọi và các phương thức tổ chức, hoạt động khác nhau, Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Quảng Trị được thành lập và lớn mạnh theo thời gian.

Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, nhóm văn nghệ “Nguồn Hàn” đã tạo dựng và quy tụ những tên tuổi như Chế Lan Viên, Hồng Chương, Vĩnh Mai, Lương An, Dương Tường, Nguyễn Khắc Thứ… khai mở dòng văn nghệ mới. Nhóm không chỉ khơi nguồn sáng tạo mãnh liệt phục vụ kháng chiến, phục vụ cách mạng mà còn thu hút, vẫy gọi những cây bút mới tham gia tích cực vào cuộc chiến đánh đuổi giặc thù. Lớp văn nghệ sĩ chủ chốt này thực sự là ngọn đuốc truyền kỳ tiếp lửa cho đội ngũ hùng hậu trưởng thành trong chống Mỹ. Chính tọa độ lửa luôn khét mùi thuốc súng của tuyến đầu Quảng Trị đã in đậm dấu ấn trên những trang viết vừa khốc liệt vừa hào sảng, vừa đau đớn vừa khỏe khoắn trước cái giá máu xương để đổi lấy độc lập tự do. Đội hình văn nghệ sĩ giai đoạn này trở nên đông đảo, ngoài những gương mặt sở tại, còn có sự hiện diện của các văn nghệ sĩ nổi tiếng trong nước đến với chiến trường nóng bỏng Quảng Trị như Tố Hữu, Nguyễn Tuân, Lưu Trọng Lư, Đào Hồng Cẩm, Huy Thục, Hải Ninh, Trà Giang, Nguyễn Minh Châu... Hơn ai hết, họ đã góp phần phản ánh, nghiền ngẫm về sức mạnh của lòng kiên trung cách mạng, của ý chí can trường và tinh thần nhân văn vô bờ bến. Thúc giục động viên quân dân tỉnh nhà cùng cả nước chiến đấu anh dũng lập nên những chiến công lừng lẫy.

Sau Hiệp định Giơnevơ 1954, Quảng Trị bị chia cắt ở dòng sông Bến Hải - Vĩ tuyến 17. Đặc khu Vĩnh Linh là tiền đồn chủ nghĩa xã hội, lực lượng văn nghệ sĩ nơi đây hoạt động hết sức sôi động, động viên sức người, của cải, phương tiện xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, chi viện cho chiến trường Quảng Trị và miền Nam. Đội quân văn nghệ sĩ ở chiến trường Quảng Trị đã hăng hái tổ chức các hoạt động phù hợp với điều kiện chiến tranh, động viên thúc giục quân dân tỉnh nhà cùng cả miền Nam chiến đấu anh dũng, lập nên những chiến công lừng lẫy như: Khe Sanh, Dốc Miếu, Cồn Tiên, Thành Cổ… Sau ngày thống nhất đất nước, tỉnh Quảng Trị sáp nhập với tỉnh Quảng Bình và Thừa Thiên Huế thành tỉnh Bình Trị Thiên, Hội Văn học Nghệ thuật cũng thống nhất làm một. Đây là thời kỳ văn học nghệ thuật hội tụ sức mạnh, tiềm năng, khả năng sáng tạo mới, xuất hiện nhiều tài năng văn nghệ và nhiều tác phẩm văn học nghệ thuật có giá trị tư tưởng và nghệ thuật. Văn nghệ sĩ đã đóng góp quan trọng vào nhiệm vụ khắc phục hậu quả nặng nề của chiến tranh, kiến thiết lao động sáng tạo, xây dựng và phát triển.

Sau khi tỉnh nhà lập lại năm 1989, Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh được thành lập theo Quyết định số 708/QĐ-UB ngày 18/11/1992 của UBND tỉnh Quảng Trị. Là một tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp, Hội trở thành ngôi nhà chung của những người lao động sáng tạo tự nguyện vì mục tiêu lớn lao dân giàu nước mạnh, vì sự tươi sáng của xã hội dân chủ, công bằng, văn minh, vì một nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc. Hội một mặt luôn đặt nhiệm vụ tập hợp đội ngũ văn nghệ sĩ nhận lãnh sứ mệnh cao cả phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân dân và phục vụ cách mạng dưới lá cờ vẻ vang của Đảng; mặt khác, thường xuyên tổ chức thực hiện các hoạt động sáng tác, biểu diễn, triển lãm, sưu tầm nghiên cứu văn học nghệ thuật cùng với việc tập huấn, bồi dưỡng nâng cao năng lực về các lĩnh vực chuyên ngành cho hội viên. Bên cạnh đó, Hội chú trọng hỗ trợ đầu tư chiều sâu để kích thích nội năng sáng tạo của các cây bút tích cực, năng sản. Luôn động viên phong trào cả bề rộng lẫn chiều sâu thông qua các chuyến đi thực tế, các trại sáng tác và không ngừng tìm kiếm, phát hiện những cây bút mới, những tác giả trẻ triển vọng kết nạp vào Hội.

Điều đáng ghi nhận về một minh chứng sống động cho gương mặt văn nghệ tỉnh nhà là Tạp chí Cửa Việt thuộc Hội VHNT tỉnh ra đời. Tạp chí Cửa Việt đã trở thành diễn đàn chính thức của văn nghệ sĩ Quảng Trị, là nơi ươm mầm cho nhiều tài năng sáng tạo của quê hương. So với chiều dài 70 năm, Tạp chí Cửa Việt ra đời muộn nhưng đã từng bước đáp ứng yêu cầu phát triển và đổi mới. Tạp chí còn đảm nhận chức năng sưu tầm, nghiên cứu giới thiệu bản sắc văn hóa Quảng Trị đến với bạn đọc cả nước và quốc tế. Từ đây, mọi giá trị truyền thống văn hóa và hiện thực đời sống đã được hội tụ và lan tỏa. Cửa Việt hiện nay ra 01 số/tháng, dày 96 trang, số lượng trên 1.000 bản/số, phát hành đến tất cả hội viên, các vùng xa xôi, trường học, một số cơ quan, ban, ngành trong tỉnh và đến nhiều tỉnh, thành trên khắp cả nước.

70 năm - một chặng đường lịch sử vẻ vang của dân tộc đã được văn chương hóa, nghệ thuật hóa với những tài nghệ đặc biệt cùng với các loại hình văn học nghệ thuật đã góp phần làm nên sức mạnh tinh thần hào hùng trong suốt chặng đường qua. Điều ấy được chứng minh một cách thuyết phục khi nhìn lại đội ngũ văn nghệ sĩ trong kháng chiến cũng như trong thời kỳ đổi mới với những tác phẩm có giá trị chân, thiện, mỹ. Văn học nghệ thuật Quảng Trị tiếp tục có bước phát triển mới đạt được nhiều thành tựu trên các phương diện sáng tác văn học, lý luận, phê bình, trình diễn, mỹ thuật, nhiếp ảnh, âm nhạc và quảng bá tác phẩm hết sức sinh động.

Đội ngũ văn nghệ sĩ Quảng Trị ngày càng lớn mạnh và trưởng thành, từ chỗ vỏn vẹn chưa đến chục người thời chống Pháp, đến nay đã có trên 230 hội viên, trong đó có 73 hội viên các chuyên ngành Trung ương. Những tên tuổi nổi tiếng cả nước và quốc tế biết đến trước đây như: Nhà thơ Chế Lan Viên, Nghệ sĩ nhân dân Châu Loan, Nhạc sĩ Trần Hoàn, Nghệ sĩ ưu tú Tân Nhân, thì hiện nay các tên tuổi rất tài năng như: Hoàng Phủ Ngọc Tường, Xuân Đức, Xuân Đàm, Sĩ Sô, Kim Quý, Lê Thị Mây… được cả nước yêu mến. Đặc biệt, Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Quảng Trị vinh dự có 03 hội viên có đóng góp xuất sắc được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật là: Nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường, nguyên Trưởng Ty Văn hóa - Thông tin, nguyên Tổng thư ký Hội VHNT tỉnh Quảng Trị, nguyên Tổng Biên tập Tạp chí Cửa Việt; Nhà văn Xuân Đức, nguyên Giám đốc Sở Văn hóa - Thông tin, nguyên Chủ tịch Hội VHNT tỉnh Quảng Trị; nhà thơ Lê Thị Mây, nguyên Tổng Biên tập Tạp chí Cửa Việt. Hội cũng đã có 02 hội viên được Nhà nước tặng danh hiệu cao quý Nghệ sĩ nhân dân là: NSND Xuân Đàm, nguyên Giám đốc Sở Văn hóa - Thông tin tỉnh Quảng Trị; NSND Kim Quý, nguyên Phó Chủ tịch Hội VHNT tỉnh Quảng Trị. Hội còn vinh dự có 09 Nghệ sĩ ưu tú, 05 Nghệ nhân ưu tú. Ngoài ra, Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh còn có các văn nghệ sĩ xuất sắc, có đóng góp lớn như: Nghệ sĩ nhiếp ảnh Sỹ Sô, Nhạc sĩ Lê Anh, Nhà điêu khắc Hồ Uông, cố Nhạc sĩ Lê Quang Nghệ, cố Nghệ nhân ưu tú Ái Chủng, Nghệ sĩ ưu tú Hoàng Sỹ Cừ, cố Nhà văn Cao Hạnh…

*

Bước vào thời kỳ mới mang theo hành trang kinh nghiệm dồi dào, đầy ắp tinh thần đổi mới, sáng tạo và bầu nhiệt huyết để viết nên trang sử mới với khát vọng cháy bỏng. Chúng ta đồng lòng, đồng sức làm tốt hơn nữa việc tuyên truyền giáo dục chính trị tư tưởng, quán triệt sâu sắc tới hội viên quan điểm của Đảng về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước; về phát triển văn học nghệ thuật trong tình hình mới. Tăng cường bồi dưỡng nâng cao bản lĩnh chính trị, năng lực sáng tạo, đạo đức nghề nghiệp cho các văn nghệ sĩ. Khích lệ, động viên hội viên sáng tạo những tác phẩm nghệ thuật có giá trị tư tưởng, đạo đức, nghệ thuật cao, thấm đẫm giá trị chân - thiện - mỹ, những tác phẩm có chiều sâu, có tính định hướng, dự báo và phản ánh sinh động cuộc sống, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa tinh thần phong phú của các tầng lớp nhân dân trên địa bàn tỉnh và đóng góp cho sự nghiệp văn học nghệ thuật nước nhà.

Chúng ta cần tích cực, chủ động, nhạy bén, sáng tạo tổ chức hiệu quả các hoạt động sáng tác, quảng bá tác phẩm văn học nghệ thuật; động viên, khích lệ hội viên tích cực tham gia sáng tác các tác phẩm văn học nghệ thuật ca ngợi đất nước, quê hương và nhân dân anh hùng; có nhiều tác phẩm giá trị nêu cao tinh thần đổi mới, hội nhập và phát triển, bảo vệ vững chắc đất nước; đặc biệt là các tác phẩm về chủ đề “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. Chú trọng kế thừa giá trị di sản văn học nghệ thuật Quảng Trị của các thế hệ đi trước, coi đây là sức mạnh nội sinh để thúc đẩy hành trình phát triển văn học nghệ thuật trong giai đoạn mới. Bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa nghệ thuật truyền thống như nghệ thuật Bài chòi Trung Bộ Việt Nam - di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, hò giã gạo và các làn điệu hò Quảng Trị, văn hóa cồng chiêng… Quan tâm hơn nữa lĩnh vực lý luận phê bình và văn nghệ các dân tộc thiểu số. Nâng cao chất lượng Tạp chí Cửa Việt trên cơ sở giữ vững định hướng của Đảng, bám sát nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ tỉnh, là tiếng nói của Hội, là diễn đàn văn học nghệ thuật của tỉnh.

Chúng ta chú trọng củng cố tổ chức Hội, xứng đáng là ngôi nhà chung, là chốn đi về của hội viên, nơi gửi gắm niềm tri âm, tin cậy và tình yêu thương. Quan tâm đổi mới nội dung, phương hướng hoạt động của Hội; phát hiện, tập hợp, xây dựng, đào tạo đội ngũ tác giả - nhất là tác giả trẻ, tác giả người dân tộc thiểu số. Tăng cường gắn kết hoạt động của Hội với cộng đồng; phối hợp với các sở, ban, ngành, địa phương; hợp tác với Hội các tỉnh bạn, đa dạng hóa và làm phong phú hơn hoạt động của Hội.

Với niềm tin son sắt và bền vững, Hội VHNT tỉnh với đội ngũ văn nghệ tài năng và tâm huyết sẽ tiếp tục phát huy bề dày truyền thống 70 năm qua, càng lớn mạnh và trưởng thành, xứng đáng là tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp quan trọng, có sứ mệnh cao cả góp phần xây dựng tỉnh Quảng Trị ngày càng giàu đẹp.

N.H

Nguyễn Hoàn
Bài viết đăng trên Tạp chí Cửa Việt số 287

Mới nhất

Khu kinh tế thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo - Densavan: Từ ý tưởng đến hiện thực

18/03/2024 lúc 00:07

TCCVO - Chiều 15/3, tại thị trấn Lao Bảo, huyện Hướng Hóa, UBND tỉnh Quảng Trị và Ủy ban chính quyền tỉnh Savannakhet (Lào) phối hợp tổ chức Hội thảo “Khu kinh tế thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo - Densavan: Từ ý tưởng đến hiện thực”.

Liên hoan dân vũ chủ đề: "Nữ công Công đoàn viên chức tỉnh Quảng Trị tự tin, tỏa sáng"

16/03/2024 lúc 06:02

Chào mừng kỷ niệm 114 năm ngày Quốc tế phụ nữ (08/3/1910 - 08/3/2024), 1984 năm Khởi nghĩa Hai Bà Trưng; Hướng đến kỷ niệm những sự kiện lớn của quê hương đất nước; kỷ niệm 95 năm ngày thành lập Công đoàn Việt Nam (28/7/1929-28/7-2024), Sáng ngày 07/3/2024, Công đoàn viên chức tỉnh tổ chức Liên hoan dân vũ trong nữ Công chức, viên chức, người lao động (CCVCLĐ) năm 2024 với chủ đề “Nữ công Công đoàn viên chức tỉnh Quảng Trị tự tin, tỏa sáng”.

Phát huy vai trò “báo chí kiến tạo, báo chí giải pháp”

15/03/2024 lúc 07:05

TCCVO - Sáng ngày 13/3/2024, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy chủ trì phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo tỉnh tổ chức hội nghị giao ban công tác báo chí tháng 1 và 2 năm 2024 và định hướng một số nhiệm vụ trọng tâm tuyên truyền trong thời gian tới. Đồng chí Hồ Đại Nam, UVBTVTU, Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy chủ trì hội nghị.

Tiếp tục xây dựng đội ngũ nghệ sĩ đoàn kết, nhiệt huyết, tâm huyết và sáng tạo để có nhiều tác phẩm chất lượng phục vụ Nhân dân

15/03/2024 lúc 06:10

(TCCVO) Sáng ngày 14/3/2023, Phân hội Nhiếp ảnh Quảng Trị và Chi hội Điện ảnh Việt Nam tỉnh Quảng Trị tổ chức gặp mặt nhân kỷ niệm 71 năm ngày truyền thống Nhiếp ảnh và Điện ảnh Việt Nam (15/3/1953 - 15/3/2024). Đến dự có Nhà thơ Nguyễn Văn Dùng - Bí Thư Đảng đoàn, Chủ tịch Hội VHNT tỉnh cùng đông đảo hội viên tham dự.

Mùng hai

14/03/2024 lúc 17:37

Truyện ngắn của VÕ ĐĂNG KHOA

Tạp chí số cũ
Câu chuyện du lịch
tư tưởng Hồ Chí Minh

Thời tiết

Quảng Trị

Hiện tại

26°

Mưa

20/03

25° - 27°

Mưa

21/03

24° - 26°

Mưa

22/03

23° - 26°

Mưa

Nguồn: Weathers Underground